ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာ ေရျပင္ပုိင္နက္ အျငင္းပြားမႈ ႏုိင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ ေျဖရွင္းမည္

ဗြီအိုေအ
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ေရျပင္နယ္နိမိတ္ ပိုင္ဆိုင္မႈဆိုင္ရာ အျငင္းပြားေနတဲ့ ျပႆနာကို United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုး (International Tribunal) က ေျဖရွင္းေပးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္သြင္းဖို႔အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲမွာ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ ဟန္းဘာ့ဂ္ (Hamburg) ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုး အႀကီးအကဲက ရက္သတ္မွတ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ တရား႐ံုး ေျပာခြင့္ရက ေျပာပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

မႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၈ ရက္ေန႔မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာနဲ႔ ေရျပင္ပိုင္နက္ နယ္နိမိတ္ အျငင္းပြားေနတဲ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ UNCLOS ေခၚ ကုလသမဂၢ ေရျပင္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႕ကို တုိင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ေရျပင္ပုိင္ဆိုင္မႈ ျပႆနာကုိ ကုလသမဂၢက ေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ ႏုိ၀င္ဘာလထဲမွာ ျမန္မာဘက္က သေဘာတူခဲ့ၿပီး ဒီဇင္ဘာလမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က သေဘာတူတာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢက အမႈအမွတ္ ၁၆ အျဖစ္နဲ႔ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီလထဲမွာ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ဟန္းဘာ့ဂ္က ကုလသမဂၢ UNCLOS ႐ုံးခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္ဘက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ UNCLOS ႐ုံး ေျပာခြင့္ရ မစ္စ္ ဂ်ဴလီယာ ရီတာ (Ms. Julia Ritter) က ေျပာပါတယ္။

“ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြကို ႏုိင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ ၂၅ ရက္နဲ႔ ၂၆ ရက္ေတြမွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးမႈေတြကေန ႏွစ္ႏုိင္ငံ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္သြင္းရမယ့္ ေနာက္ဆုံးရက္အတြက္ သတ္မွတ္မိန္႔ကို ခ်ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာ တရား႐ုံး UNCLOS ဥကၠ႒က သတ္မွတ္ေပးခဲ့တဲ့ ရက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး …

“ေလွ်ာက္လဲခ်က္နဲ႔ တန္ျပန္ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေတြ ေပးရမယ့္ ရက္ေတြကေတာ့ ဇူလုိင္လ ၁ ရက္ေန႔မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္က တင္သြင္းရမွာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ကေတာ့ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔မွာ တင္သြင္းရမွာပါ။” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

တရား႐ုံးေတာ္မွာ ႏွစ္ဘက္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္သြင္းၿပီးေနာက္ ၾကားနာမႈေတြ လုပ္လာႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ဒါဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ထဲမွာ ျဖစ္လာႏုိင္ေပမဲ့ ဒီၾကားထဲ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ေက်ေအးမႈ ရသြားရင္ေတာ့ ႐ုံးဆက္ၿပီး တက္စရာ မလုိေတာ့ဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ဟန္းဘာ့ဂ္က UNCLOS ႐ုံးခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္သူေတြကေတာ့ …

“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္က ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္နဲ႔ မစ္စ္ ဒီပူ မုိနီ (Dipu Moni) နဲ႔ လက္ေထာက္အျဖစ္ မစၥတာ ကူရွပ္ အာလြန္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က ကုိယ္စားလွယ္က ဦးထြန္းရွင္ ျဖစ္ၿပီး ေဒၚလွမ်ဳိးႏြယ္နဲ႔ ဦးျမႏုိင္၀င္းတုိ႔က လက္ေထာက္အျဖစ္နဲ႔ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္က ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ႏုိင္ငံျခားေရး အတြင္း၀န္လည္းျဖစ္၊ ေရတပ္ အၿငိမ္းစား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးလည္း ျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ကူရွပ္ အာလြန္က တကယ္လို႔ ေဆြးေႏြးရင္းနဲ႔ အေျဖရသြားရင္ အမႈဆက္ၿပီး တက္စရာ မလုိေတာ့ဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

“တကယ္လို႔ ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးၿပီး အေျဖရွာႏုိင္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဒီအမႈကို ဆက္ၿပီး တက္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ေရပုိင္နက္ နယ္ျခားကို သေဘာတူ သတ္မွတ္ႏုိင္ခဲ့ရင္ အခုစြဲဆုိထားတဲ့ အမႈကို အခ်ိန္မေရြး ႐ုပ္သိမ္းေပးမွာပါ။” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

ျမန္မာ ဒုတိယ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးေမာင္ျမင့္ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႕နဲ႔ မစၥတာ ကူရွပ္ အာလြန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႕ေတြဟာ ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာလည္း ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေျပလည္ႏုိင္ဘဲ ကုလသမဂၢရဲ႕ ၾကား၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈကုိ လက္ခံဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ႏွစ္ႏုိင္ငံ ေရပုိင္နက္ နယ္နိမိတ္ စတင္ အျငင္းပြားလာရတာဟာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပုိင္နက္ၾကားမွာ အလားအလာ ေကာင္းတဲ့ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕သုိက္ေတြ ေတြ႕ခဲ့ရာက စတင္ခဲ့တာလို႔ ေဒသတြင္း အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနတဲ့ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႕က ကုိ၀င္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရ အဓိက အျငင္းပြားေနတဲ့ ေနရာကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ေဒ၀ူးကုမၸဏီ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ကြက္၊ အဲဒီဟာမွာ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာခ်က္အရ ဆုိရင္ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ပမာဏေတြ ေတြ႕ထားတဲ့ အေနအထား တခုလည္း ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံက ေရေျမပုိင္ဆုိင္မႈ အေပၚမွာ ေစာဒက တက္ၿပီးေတာ့ ျငင္းခုံမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တာပါ။

“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရဘက္က သူတို႔လုိခ်င္တာကေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အျငင္းပြားေနတဲ့ ေရပုိင္နက္ထဲမွာ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ ရွိခဲ့ရင္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က မွ်ေ၀ၿပီး ယူမယ္ေပါ့၊ တေယာက္တ၀က္။ ဥပမာ အဲဒီေနရာမွာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ေတြ႕တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခား ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ ေတြ႕တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၅၀၊ ၅၀% လုိခ်င္တာ ရွိတာေပါ့။

“ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ ဆိုတာထက္ ႏုိင္ငံေရး Territory ေပါ့ေနာ္၊ Principle of Distant Equity ေပါ့၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရက်ေတာ့ Principle of Equity ေပါ့။ ဘယ္ေလာက္ပဲ အတုိင္းအတာ ရွိေနပါေစ၊ အဲဒီထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြနဲ႔ မွ်ေ၀ၿပီးေတာ့ ခံစားမယ္လို႔ေတာ့ ရွိတာေပါ့။”

အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြအၾကား ေရပုိင္နက္ကုိ ႏုိင္ငံတကာ ေရေၾကာင္းဥပေဒအရ သတ္မွတ္ၿပီး ခြဲေ၀ၾကေပမဲ့ အခု ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ခြဲေ၀တဲ့ပုံစံ သေဘာတူညီမႈ မရတဲ့အတြက္ အခုလို ႏုိင္ငံတကာ တရား႐ုံးက ေျဖရွင္းေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။